علیرضا ذیحق

  آيدين

 "حئكايه "

 

بالا ـ بالا قاش‌ قاراليردي‌كي‌ قبر اوستوندن‌ مسجیده‌ طرف‌يولادوشدوك‌. غم‌ ـ كدر بوتون‌ گؤزلرده‌ يووا سالميشدي‌. سحردن‌باشلاييب‌ ياغان‌ قار، آستا ـ آستا كسمگه‌ باشلاييردي‌. جماعتين‌ چوخ‌اولماغينا باخماياراق‌ مسجيده‌ يئتيره‌نه‌جك‌ آغير بير سكوت‌ حياتينا دوام‌وئرمكده‌ايدي‌. مسجيدين‌ ايچينده‌ دووارا سؤيكه‌نيب‌ فاتحه‌ وئره‌ركن‌،كئچميش‌ خاطره‌لر گؤزلريمين‌ اؤنونده‌ جانلانيرديلار. آزجا سونرا آياغاقالخيب‌ باش‌ ساغليقي‌ وئريب‌ دوستلارلا بيرليكده‌ ائشيگه‌ چيخديق‌.كوچه‌لرين‌ دار ـ لولوك‌ اولدوغو بير ياندان‌، كنده‌ كؤچموش‌ قارانليق‌ وسويوقدا بير طرفدن‌ مدرسه‌يه‌ داخل‌ اولانا قدر هاميميزي‌ يورموشدو.شامي‌ تازا يئميشديك‌ كي‌ چنگيز بيردن‌ دئدي‌:

 

ـ «اوشاقلار ياديزدادير ا و گئجه‌؟

 او گئجه‌ كي اوشاقلار«عؤمَر»چيخارتميشديلار بيزده‌ هامي‌ميز اونلارين‌ هالاي‌ ـ كويوندن‌ ديسكينيب‌ائشيگه‌ چيخديق‌؟ يازيق‌ آيدين‌، اوگون‌ ياديزا گلير كي‌ بيزي‌ گؤرمك‌ همين‌يئره‌ اوزانيب‌ اؤزون‌ اؤلمه‌گه‌ ووردو. اوبيري‌ اوشاقلاردا سس‌ ـ كوي‌ساليب‌ ماهني‌ اوخويا ـ اوخويا دئييردي‌لر بيرزاد گرك‌ وئره‌سيز تا ديريله‌؟!بيزده‌ نخود ـ كشمش‌له‌ پول‌ وئريب‌ ديريلمه‌گه‌ راضي‌لاشدي‌. همان‌«عؤمَر» گونون‌ دئييره‌م‌ كي‌ بورادا رسم‌دير!»

                چنگيزين‌ دئديك‌لري‌ اوره‌گيمين‌ باشين‌ گؤينه‌ديب‌: « آمماتأسف‌لر كي‌ ايندي‌ جانيميزي‌دا وئرسك‌ ديريله‌ن‌ دئييل‌» دئييب‌ صاباح‌كلاسدا اوشاقلارا نه‌ جاواب‌ وئره‌جه‌گيمه‌ قالديم‌. «آيدين‌» ين‌ قانابلشميش‌ جانسيز بدني‌ بير آن‌ اولورسادا نظريمدن‌ گئچيب‌ يوموروقلاريم‌دويونله‌ندي‌...

* * *

                گؤزلريمي‌ كلاسدان‌ ائشيگه‌ زيلله‌ييب‌ كلاسا حاكم‌ اولان‌سكوتون‌ آغير يوكون‌ چيگين‌لريمده‌ ظالم‌ جاسينا حس‌ ائديرديم‌. بيردن‌بيره‌ سكوت‌ سيندي‌: ـ «آ، «قره‌ قوش‌» يولونا باخيرسيزمي‌؟» دئيه‌ن‌«حسن‌» ين‌ سسي‌ نظريمي‌ كلاسدا توپلانميش‌ اوشاقلارا متوجه‌ ائديب‌،صحبته‌ باشلاديم‌: ـ «يوخ‌ بالا، بونون‌ فيكرينده‌يم‌ كي‌ بوندان‌ سونرا«آذربايجان‌» ماهني‌سيني‌ كيم‌ بيزلر ايچون‌ اوخوياجاق‌»

                آيدين‌ «صمد وورغون‌» ون‌ آذربايجان‌ شعريني‌ سوت‌ بولبول‌ ازبرايدي‌. هاچان‌ كلاسدا يورولسايديق‌ آيدين‌ آياغا دوروب«آذربايجان‌»شعرين گؤزه‌ل‌ بير سس‌ايله‌ ترنّم‌ ائده‌ردي‌. هاميميز اونون‌ سسينه‌وورغون‌ اودوق‌. آمما يازيق‌لاركي‌ ايندي‌ آيدين‌ يوخ‌ايدي‌. تكجه‌ اونون‌خاطره‌لري‌ايدي‌ كي‌ بيزيم‌ كؤنلوموزده‌ حيات‌ تاپميشدير. داها كلاسي‌سس‌ بوروموشدور. بير آن‌ اولورسادا اوشاقلارين‌ قيافه‌سيدن‌ غم‌ ـ غصه‌نيشاني‌ پوزولموشدور. زاواللي‌ آيدين‌ اوّلدن‌ ائله‌ باشي‌ بلالي‌ايدي‌. هله‌آناسي‌نين‌ كفني‌ چورومه‌ميشدي‌ كي‌ اودا اؤلوم‌ اوراغينا گليب‌ قيزيل‌ قاني‌قاري‌ ناخيشلادي‌. نئچه‌ آي‌ بوندان‌ ايره‌لي‌ايدي‌ كي‌ گئجه‌ ياريسي‌ «آيدين‌»ين‌ آناسي‌ سانجيلانير و دوغان‌ لحظه‌ قان‌ آخما توتوب‌ حكيم‌ -خسته‌خانايا يئتيره‌ن‌ اولماييب‌ درد ايچينده‌ اؤلموشدو. كندده‌ داوا ـ دوكتوراولماماغا سبب‌ بوجور اؤلوم‌لردن‌ چوخ‌ اولار. آيدين‌ اوچونجو صنفي‌اوخويوردو. ساري‌شين‌، آريق‌ و گؤي‌ گؤز بير اوغلان‌ايدي‌. توماني‌ هميشه‌توپوغونون‌ اوستونده‌ دوراردي‌. دونيادا اوزونون‌ گولمه‌مه‌ديگينه‌باخماياراق‌، خوش‌ گولوش‌لوگو هرياندا مشهورايدي‌.

                «آيدين‌» ين‌ اؤلوم‌ خبري‌ گلنده‌ اوّل‌ لحظه‌ اينانمايان‌ كيمي‌اولوب‌، حادثه‌نين‌ اوز وئرديگي‌ يئره‌ گئتمگه‌ باشلاديق‌. «قره‌ قوش‌» لا«زورآوا» يولونون‌ آراسيندا ايديق‌كي‌ جماعتين‌ ازدحاميندان‌ حادثه‌نين‌ دوزاولدوغونو دويدوق‌. قار آمانسيزجا ياغيردي‌.گؤز ايشله‌ديكجه‌ قارايدي‌كي‌ داغي‌ ـ تپه‌ني‌، تورپاغي‌، تارلاني‌ بوروموشدو. قارلارا ايز سالا ـ سالا،«آيدين‌» ين‌ نه‌ايچون‌ تك‌ باشينا «قره‌ قوش‌» كندينه‌ گئتديگي‌ مني‌ بيراوزون‌ فكره‌ آپارميشدي‌. آمما دوغروسو فيكريم‌ ايشله‌ميردي‌. «آيدين‌»ين‌ باغيرساقلاري‌ ائشيگه‌ تؤكولموشدو. قاني‌ آخيب‌ نئچه‌ متره‌ قدر قاري‌رنگله‌ميشدير. يازيق‌ «آيدين‌» ين‌ بئله‌ اؤلمه‌سي‌ هاميني‌ ماتمه‌باتيرميشدي‌. هامي‌ميزين‌ گؤزلري‌ قارلاردا ايزي‌ قالميش‌ «قورد» لارين‌عيبه‌جر پنجه‌لرينه‌ تيكيلميشدي‌. قاري‌ ناخيشلاييب‌ دونان‌ قان‌، آزجابوندان‌ قاباق‌ زاواللي‌ بالاجا آيدين‌ين‌ حيات‌ شيره‌سي‌ايدي‌، آمما ايندي‌...

                                          * * *

 

                گون‌لر، آيلار دولانيردي‌. مدرسه‌لرين‌ تعطيل‌ اولدوغونا  آزقاليردي‌. داهان‌ اون‌ ـ اون‌ بئش‌ گوندن‌ سونرا، «زورآوا» دان‌گئده‌جك‌ايديم‌. آمما هله‌ده‌ «آيدين‌» ين‌ اؤلومو اوره‌گيمي‌ سيخيردي‌. لاپ‌چتيني‌ده‌ اوراسي‌ايدي‌ كي‌ «آيدين‌» ين‌ نه‌ سببه‌ قره‌ قوشا گئتديگي‌ هله‌ده‌آيدين‌لاشماميشدير.

                كيمسه‌ بو خصوصدا دانيشميردي‌. هله‌ده‌ بو تاپماجانين‌ آچارين‌تاپماميشديم‌. تا اوگون‌ يئتيردي‌. گئجه‌ايدي‌. آي‌ گوموش‌ ايشيقيني‌ هر يئره‌ساچاركن‌ سرين‌ بير يئل‌ اسمكده‌ايدي‌. بيردن‌ آياق‌ سسي‌ ائشيديليب‌،چنگيز آياغا قالخدي‌. «عباد عمي‌دير گلير» دئييب‌ اوتوردو. «عباد عمي‌»نين‌ ايشي‌ مدرسه‌ني‌ سيليب‌ سوپورمك‌ايدي‌. هميشه‌ قالين‌ شيشه‌لي‌گؤزلوگو گؤزونده‌ اولاردي‌. دولت‌دن‌ هئچ‌ بير گليري‌ يوخ‌ايدي‌. تكجه‌ آي‌باشي‌ شاگردلردن‌ بير نئچه‌ تومن‌ آليب‌ يئددي‌ باش‌ عائله‌سين‌گئچينديريردي‌. چوخ‌ گونلر شامدان‌ سونرا گله‌ردي‌ مدرسه‌يه‌باشلارديق‌ صحبته‌. اوگون‌ ده‌ اوبيري‌ گونلر كيمي‌ سؤز ـ سؤزوگتيردي‌، آرشين‌ بئزي‌. گئجه‌ني‌ ياري‌لاميشديق‌كي‌ «عباد عمي‌»ائولرينه‌ ساري‌ يولا دوشدو. داها «آيدين‌» ين‌ اؤلوموآيدين‌لاشميشدير. اوره‌گيمده‌ درين‌ بير نفرت‌ دويغوسو اويانميشدير.ديشلريم‌ كليدله‌نيب‌، يوموروقلاريم‌ دويونلنميشدير. داها تاپماجانين‌آچاري‌ تاپيلميشدي‌.

                عباد عمي‌ او كدرلي‌ حادثه‌ حاققيندا بئله‌ دئييردي‌:

                «جانيم‌ سيزه‌ دئسين‌ كي‌ بيلميره‌م‌ بيليرسيز يا يوخ‌، ناكام‌«آيدين‌» ين‌ دده‌سي‌ ترياكي‌ اولوبان‌ ايشي‌ اونا ـ بونا عرضه‌ يازماقدير. آخي‌اونون‌ قديم‌ ساوادي‌ وار. كندده‌ «ميرزه‌قلي‌» آدينا معروفدور. بئچارا«ميرزه‌قلي‌» دئمه‌ اوگون‌ خسته‌ايميش‌. ترياكي‌دا قورتولموش‌ايدي‌. قيشين‌سويوغودا بير ياندان‌ يازيق‌ «ميرزه‌قلي‌» يا ائشيگه‌ چيخماغادا حال‌قويماميشدير.

                آيدين‌ كي‌ مدرسه‌دن‌ يئتيرير «ميرزه‌قلي‌» اونو قره‌ قوشدان‌گئديب‌ ترياك‌ آلماغا مجبورائدير. آخي‌ قره‌ قوش‌ كندينده‌ اونون‌ بيركوره‌كه‌ني‌ واركي‌ ميرزه‌قلي‌ني‌ ترياك‌سيز قويماز قالا. بيرآز گؤتور قوي‌ دان‌سونرا بئچارا آيدين‌ قره‌ قوش‌ كندينه‌ گئتمگه‌ راضي‌لاشير.

                آمما دئمه‌گينه‌كي‌ قيشين‌ سويوغو آج‌ قوردلاري‌ يولا ساري‌چكيب‌دير و «آيدين‌» ين‌ اجلي‌ ياخيندير. نئجه‌كي‌ده‌ گؤردوك‌ او ايش‌كي‌گرك‌ اولمايايدي‌ اولدو. آللاهين‌ مصلحتينه‌ قربان‌ اولوم‌، اونوندا آلنينين‌يازيسي‌ بئله‌ يازيلميش‌ايدي...

 

 

1360