بیماریهای چشم
بیماری های چشم
مقدمه
بینایی مهمترین حس آدمی است زیرا بیش از 80 درصد اطلاعاتی که از محیط اطراف حاصل می‌آوریم از راه چشم است. چشم انسان اندامی کروی به قطر 5/2 سانتیمتر است که بوسیله تعدادی رباط در حدقه استخوانی آویزان است. شش ماهیچه بیرونی حرکت کرده چشم را به عهده دارند غده اشکی بطور مرتب سطح جلویی چشم را مرطوب نگه می‌دارد اعصاب و رگهای خونی چشم و بافت چربی و بافت پیوندی قسمتهای دیگر حدقه چشم است پلکها روی چشم را می‌پوشانند و یک سیستم مجرایی بطور مداوم ترشحات غدد اشکی را به درون حفره بینی می‌ریزد. برخی بیماریهای مهم چشم عبارتند از:
نزدیک بینی
معمولا در اثر زیادی تحدب عدسی ایجاد می‌شود در این حالت تصویر در جلو شبکیه تشکیل می‌شود شخص نزدیک بین ، بین اشیای نزدیک را به خوبی می‌بیند ولی اشیای دور را به وضوح نمی‌بیند نزدیک بینی را با استفاده از عینکهایی با عدسی مقعر اصلاح می‌کنند و در این بیماری کره چشم بیش از حد بلند است.
دوربینی
معمولا در اثر کاهش تحدب عدسی پدید می‌آید در چشم دوربین اشیای دور را به خوبی دیده می‌شوند ولی اشیای نزدیک به علت اینکه تصویر آنها در پشت شبکیه تشکیل می‌شود به روشنی دیده نمی‌شوند دوربینی را با استفاده از عینکهایی با عدسی محدب اصلاح می‌کنند. در این بیماری کره چشم بیش از حد کوتاه است.
گل مژه
گل مژه التهاب غده چربی کنار مژه‌های چشم است. برآمدگی قرمز دردناکی در کنار پلک ظاهر و به زودی به جوش چرکین تبدیل می شود. بسیاری از طریق تماس دست یا حوله آلوده با چشم حاصل می آید.
ورم ملتحمه
پرده پیوندی که سطح داخلی پلکها را فرا گرفته است ملتحمه نام دارد این پرده به علت عفونت یا در نتیجه حساسیت قرمز و متورم شده با خارش همراه می‌شود گاهی ورم ملتحمه در فصل معینی مثلا بهار عود می‌کند دلیلش آن است که چشم شخص نسبت به بعضی بوها یا دانه گرده گلها حساس است این بیماری که ملتحمه بهاره نام دارد ممکن است سالها ادامه یابد اما بالاخره پس از طی دوره خود بهبود می‌یابد. ملتحمه عفونی در نتیجه ورود میکروب به پرده ملتحمه پدید می‌آید. در این صورت دستهای آلوده ، استفاده از حوله افراد دیگر و انتشار ترشحات اشک افراد مبتلا می‌توانند میکروب را به چشم انتقال دهند.
شب کوری
وقتی مقدار ویتامین A در شدت در بدن کم می‌شود عارضه‌ای به نام شب کوری پدید می‌آید در این حال شخص در نور کم قادر به دیدن نیست زیرا ماده ریتینال کافی در سلولهای استوانه‌ای وجود ندارد.
کورنگی
کورنگی عارضه‌ای است که جنبه ارثی دارد و در آن شخص یک یا چند رنگ ویژه را نمی‌بیند علت این است که پروتئین موجود در یک یا هر سه نوع مخروطی به درستی عمل نمی‌کند.
معایب چشم
دید کلی:
وقتی سخن از ایرادات می شود برای حداکثر رویت مسئله را مطرح می کنیم. چون اگر نور از ناحیه نزدیکتر بیاید، عمل تطابق تصویر را بر روی شبکیه تشکیل می دهد و در این حالت چشم در حال استراحت نمی باشد. بنابراین تمام ایرادات را برای چشم در حال استراحت مطرح می کنیم، یعنی زمانی که عمل تطابق صورت نمی گیرد.
چشم نزدیک بین ، چشمی است که توان همگرایی آن از حد معمول بیشتر شده است. بنابراین پرتوهای نور در صفحه ای جلوتر از شبکیه به هم می رسند. در واقع ، این حالت زمانی روی می دهد که شعاع انحنای دیوپترهای تشکیل دهنده چشم از حالت طبیعی خارج شده باشد.
می توان گفت شعاع انحنای دیوپترها به نحوی تغییر یافته است که توان همگرایی کل دیوپترها افزایش یافته است. به همین دلیل تصویر در جلوی شبکیه چشم تشکیل می شود. وقتی پرتوها همدیگر را در جلوی شبکیه قطع می کنند، واگرا می شوند و شبکیه را به جای یک نقطه ، در یک سطح قطع می کنند. بنابراین چگالی نوری و یا به عبارت دیگر شدت نوری واحد سطح کاهش می یابد. پرتوها بجای اینکه بر روی یک سلول بیفتند، بر روی تعداد زیادی از سلولهای شبکیه می افتند و این به معنای عدم وضوح در تصویر می باشد.
اصلاح نزدیک بینی:
برای اصلاح این ایراد باید افزایش توان همگرایی چشم را به حد معمول برسانیم. برای اینکه مقداری از توان همگرایی چشم را از بین ببریم، از یک عدسی واگرا کننده در مقابل چشم استفاده می کنیم که بسته به توان عدسی از توان همگرایی چشم کاهش می یابد.
حداکثر رویت چشم سالم 15متر می باشد که در چشم نزدیک بین کاهش یافته است. بنابراین وقتی پرتوها از حداکثر رویت به چشم نزدیک بین می رسند، واگرایی عدسی به اضافه همگرایی چشم باعث ایجاد تصویر بر روی شبکیه می شود. پس باید عدسی واگراکننده ، تصویر پرتوهای رسیده از بینهایت را روی کانون حداکثر رویت چشم نزدیک بین بیندازد. بنابراین عینک تجویز شده با فاصله کانونی برابر با حداکثر رویت چشم نزدیک بین خواهد بود.
توان همگرایی چشم دوربین از توان همگرایی حالت طبیعی کمتر شده و تصویر پشت شبکیه و به صورت مجازی تشکیل می شود. در این حالت ، محل تلاقی پرتوها با شبکیه یک سطح است و تصویر واضح دیده نمی شود.
اصلاح دوربینی:
برای تصحیح ایراد چشمهای دوربین باید از عدسی های همگرا کننده استفاده کنیم. در این حالت هم مقدار توان عدسی همگرا کننده از طریق تعیین حداکثر رویت چشم دور بین مشخص می شود.
پیرچشمی ناشی از عدم طبیعی بودن اجزای چشم است. در این حالت اجزای مختلف چشم حداکثر توانهای خود را از دست داده اند. در حالت طبیعی عضله ها با کشیدن یا فشار دادن ضخامت عدسی را تغییر می دهند ولی در این حالت عضله ها توانایی خود را از دست داده اند. و نمی توانند به طور کامل اعمال فشار یا کشش کنند.
در واقع در این حالت دامنه تطابق کاهش یافته است. یعنی حداقل رویت از چشم دور شده و حداکثر رویت به چشم نزدیک شده است. پیر چشمی ، بسته به افراد مختلف از 45 سالگی شروع شده و هر 5 سال به اندازه 0.5 دیوپتری افزایش پیدا می کند.
اصلاح پیرچشمی:
در پیرچشمی باید هم حداقل رویت و هم حداکثر رویت اصلاح شود. بنابراین یا از دو عینک استفاده می کنند و یا از عینک دو کانونی استفاده می کنند که امروزه برای ساخت عینکهای دوکانونی از گرادیان ضریب شکست استفاده می شود.
در این حالت یک یا چند تا از دیوپترهای چشم کرویت خود را از دست داده است. یک سیستم آستیگمات از نقطه نظر اپتیکی معادل یک دیوپتر کروی و یک عدسی استوانه ای می باشد. درعمل چشمهای آستیگمات به سه شکل خود را بروز می دهند:
· آستیگماتیزم ساده
· آستیگماتیزم مرکب
· آستیگماتیزم مخلوط
اصلاح آستیگماتیزم:
منبع : دانشنامه رشد