بولوت قاراچورلو
بولوت قاراچورلو
بولوت قاراچورلو 1305 ده مراغا شهرینده آنادان اولدو. دوغوم گونونده یاغیشین یاغماسی باعث اولدی آتاسی اونون آدینی ((بولوت)) قویسون، اما پهلوی رژیمینین ثبت احوال اداره سی بو آدی “نامانوس!” بیلیب و اونون سیجیلی سین “بهلود” آدیله وئردیلر.او ایلك شعر تجروبه لرینی 24 – 25 اینجی ایلر ده تبریزده قورولان شاعیرلر مجلیسیندن باشلامیش او 25 اینجی ایلین 21 آذر فاجعه سیندن سونرا دوستاقلارا و بوغونتولارا معروض قالمیش بیر چوخ آذربایجانلی كیمی چارا سیز تهراندا یاشامیش
بولوت قاراچورلو پهلوی رژیمینین بوغونتوسوندا بوتون تورك دونیاسینین اؤلمز آبیده سی اولان دده قورقود كتابینین التی بویونو گونوموزون شعر دیلیله ((سازیمین سوزو)) آدیندا قوشوب یایماغیلا ایله ایراندا یاساق اولموش تورك دیلینین گوجونو بیرداها اثبات ائدیب و آذربایجان میللتینه چیراغ كیمی یول گوسترن اولدو.
سهندین اثرلری پهلوی دؤورونون دیل و مدنییتیمیزه یاراتدیغی بوغونتولو گونلرین سولماز تابلولاریدیر او گونلری گؤرمیینلر اوچون :
طالعیمه سن باخ !
دوشونجه لریم یاساق ،
دویغولاریم یاساق ،
كئچمیشدن سؤز آچماغیم یاساق ،
گلجكدن دانیشماغیم یاساق ،
آتا و بابامین آدین چكمگیم یاساق ،
بیلیرسن ؟
آنادان دوغولاندا ، بئله ،
اؤزوم بیلمییه – بیلمییه ،
دیل آچیب ، دانیشدیغیم دیلده ،
دانیشماغیمدا ، یاساق ایمیش ، یاساق ،
سهندین شعرلرینده انسانلیق و بیرلیك دالغالانیر، اونون شعرلری وطن عشقی، آزادلیق، میللی حقلر، سئوگی و… نی ترنم ائدیر.
سهند آنادیلینه و آذربایجانلی اولماغینا گوونیردی و بو دوشونجه دن اؤتور پهلوی دؤورونده خوش بیرگون گؤرمه دی و دائما مامورلارین طرفیندن اذیت اولوب و نظر آلتیندا ساخلانیردی، اما اونون اینامی و اؤز وطنینه اولان عشقی بو فشارلارا اوستون گلیب و اولاری مایوس ائدیردی.
سهند 1346نجی ایلین بهمن آییندا شهریاری گورمك اوچون تهراندان تبریزه گلیرآمما شهریار كی بو ایللر دونیادان ال اوزوب و اؤز ائویندن ائشیكه چیخمیردی سهندی گؤرمك ایستمیر . آمما شهریاری گورمك شوقی سهندی مجبور ائدیر اؤز آنا دیلینده شهریارا مكتوب شعرینی یازیب شهریارا گوندرسین،و بو مكتوب “سهندیه” اثرینین یارانماسینا باعث اولور.
بو آزادایغا حسرت قالان دویغولو و دویوشجول شاعیر 1358 نجی ایلین فروردین آیینین22نده دونیادان گئدیر و اونون وطن عشقینه دویونن اورگی دؤیونمكدن دایانیر و بوتون حق سئون انسانلاری ماتمه بورویور. اونون روحو شاد و یولو داواملی اولسون.
من دئمیرم اوستون نژاددانام من
دئمیرم ائللریم ائللردن باشدیر
منیم مسلكیمده ، منیم یولومدا
ملت لر هامیسی دوستدور قارداشدیر
چاپماق ایسته میرم من هئچ میللتی
نه دیلین، نه یوردون ،نه ده امگین
تحقیرائله میرم ،هدله میرم
كئچمیشین، ایندی سین ، یا گلجگین
من آییرمیرام، آیری سالمیرام
قارداشی قارداشدان ، آروادی ـ اردن
آنانی بالادان، اتی دیرناقدان
اوره گی ـ اوره كدن، قانادی پردن
پوزماق ایسته میرم من بیرلیكلری
انسانلیق بیرلیگی ایده آلیم دیر
قارداشلیق، یولداشلیق ، ادبی باریش
دونیادا ان بویوك آرزولاریمدیر
آنجاق بیرسوزوم وار، من ده انسانام
دیلیم وار،خلقیم وار،یوردوم یووام وار
یئردن چیخمامیشام گوبه لك كیمی
آدامام،حقیم وار،ائلیم اوبام وار
قول یارانمامیشام،یاراناندا من
هئچ كسه اولمارام ،نه قول،نه اسیر
قورتولوش عصریدیر انسانا بو عصر
اسیر اولانلاردا بوخوون كسیر
بوز چیچگی
گلدی چپیش كیمی شن، شیطان، ورهوو
نازلانا- نازلانا اوزومه باخدی.
الده نئچه پوتا بوز چیچگی، او-
گوللری هوسلن گولدانا تاخدی.
«بونلاری یادگار ساخلارسان مندن»
دییه-گؤیرچین تك پیرلادی، گئتدی.
غمزه‌سی اوخ كیمی دگدی سینم دن،
اوو ایكن اووچوسون اوولادی، گئتدی.
گولداندا پوتالار قالدی بیر زامان
گوللری قورودو، تؤكولدو بیر- بیر
منیمسه ایچیمی دوغرادی هجران:
«بونازین، ادانین معناسی نه دیر؟»
منی بیر دفعه لیك آتیردی اگر ،
گئدنده گول نییه وئردی یادیگار ؟
بیلمیردی ، بیلمیردی ، بیلمیردی ، مگر ،
گول نه قدر عؤمر ائدر ، نه قدر یاشار !
اونا سؤیلمدیم ، دئمدیم ندن :
دریلن چیچكدن یادیگاراولماز ،
یوزده گؤزتلسن ، یوزده سو وئرسن ،
كؤكوندن آیریلان سارالار قالماز !
نه بیلیم بلكه ده او آج مارالین ،
گومانی بو گوله گلیرمیش تكجه ،
بیر ده یارامازا نه یارجی – یارین ؟
صاباحین معناسین بیله ایدی نئجه ؟
صاباح سیز كئچمیشدی عؤمرو همیشه ،
كدرلر عؤمورلوك ، سئوینجلر بیر آن ،
صاباحدان نه اوموب كوسجكدی نه ،
سحری سیخینتی آخشامی حیرمان ،
او، سئللر اوزونده اوزن بیر كولون،
پوتاسیندا آچان گوله بنزردی.
هر آن بو دهشتلی طالعین، یولون،
داشلی دالغالاری باغرین ازردی.
او، سرت قایالارین قوزو جیرانی،
قورشونلو، پیچاقلی شهرده دوستاق.
بیر قارین منتلی چؤرك قربانی،
هر گئجه بیر قوردون ائوینده قوناق.
یاردا- یاراشیقدا پریلر كیمین،
پئشه‌سی یاراماز دیولره خدمت
قوینو بخته‌ورلیك اوجاغی لاكن
نصیبی قارا گون، قسمتی حسرت.
عشقه، محبته سوسوز اورگی،
گاه ایكییه باغلی گاه، اوچه باغلی،
امیدی، آرزیسی، عشقی، دیلگی،
بیلمز نه‌یه باغلی، لاپ هئچه باغلی.
شنلیكلر، شادلیقلار، دئییش- گولوشلر،
اونا بیر اؤتری سازاق كیمی ایدی.
ییخیق اورگینده، سئوگی، سئویشلر،
آنجاق بیر گئجه‌لیك قوناق كیمی ایدی.
نئجه كی ، قلبیندن چیخارتدی ، آتدی ،
بورانلی گئجه ده باش آلدی گئتدی ،
غوبارلی كونلوندن طوفان قوپارتدی
دومانلار ایچینده ایتدی كی ، ایتدی ،
بیر زامان دالینجا دولاندیم خسته،
یئره- گؤیه زنجیر سالدیم، تاپمادیم.
آختاردیم، قویمادیم داشی داش اوسته،
هر یاندان سوراغین آلدیم، تاپمادیم.
گون كئچدی، آی كئچدی، ایلده دولاندی،
غمینی كؤنلومدن آتا بیلمه‌دیم.
منیم‌ده سارامی سئللر آپاردی،
ندنسه الیندن توتا بیلمه‌دیم.
اؤزو ایتدی باتدی، دوماندا، چنده،
گولوده قورودو، تؤكولدو-اولسون،
غمینی یادگار ساخلارام منده،
غم كی، چیچك دگیل سارالسین-سولسون
اونودان دگیلم دردین، نیسگیلین،
سهند طاقتی وار منده ده قاللام.
شرینین اؤزوتك غمی‌ده شیرین
گئدیبسه مهریمی غمینه ساللام.
2
دونن قار یاغیردی، باخدیم، باغچا، باغ
سون یارپاقلارینی‌دا تؤكوب ساچمیشدی.
یالینجیق پوتالار اسیردی زاغ- زاغ،
لاكن، بوز چیچگی چیچگ آچمیشدی.
بیر آندا ائله بیل عالم دگیشدی،
دومانلار دانیشدی، سس گلدی چندن.
ایچیمه سسلردن ولوله دوشدو،
«بونلاری یادگار ساخلارسان مندن»
یئنه یوماقلانان آرزیم، دیله‌گیم،
آچیلدی حسرته، غمه دولاشدی.
سازكیمی چالیندی یانان اوره‌گیم،
الهامیم فیشقیردی، نغمه‌لر داشدی.
بوز چیچگی منیم سئوگی چیچگیم،
آلقیش بو دؤزومه، ایلقارا آلقیش.
شاختایا، بورانا كیم دؤزرمیش، كیم؟
سنده گؤر نه درین معنا وارایمیش!
قیزین اور‌گیمین اودونا، قیزین،
سن منیم عشقیمین سون باهاریسان.
او گناهسیز قیزین، پناهسیز قیزین،
خزاندا گول آچان یادگاریسان.
سنی اوره‌گیمه اكیرم باری،
كؤكسومده گؤك سالیب بوداق آتاسان.
یاغدیقجا باشیما زمانه قاری،
هی چیچك آچاسان، چیچك آچاسان.
تهران ـ بهمن 1350
گؤزلــــر
یئنه كمان كیمی چكیب قاشلارین،
قولدور باخیشلاری وای منی گؤزلر.
داغیدیب گؤنلومون باغچاسین، بارین،
یاخیب یاندیرماغا خرمنی گؤزلر.
الیندن كیم قاچدی جانین قورتاردی،
صنعان دینین آتدی، دونوز اوتاردی،
هر زامان یئنی بیر فتنه قوپاردی،
او گورجی باخیشلار، ارمنی گؤزلر.
سوزگون باخیشیندان اوركلر شان ـ شان،
هر یاندا مین یانان ، مین ـ مین آلیشان،
داغیدیب تئللرین ائدیب پریشان،
قلب ائوین ییخماغا شانه‌نی گؤزلر.
حسرتی لاله‌نین باغرین داغلاییب،
شوقوندان گول گولوب، بولود آغلاییب،
ییغیب دالیسیندا دسته باغلاییب،
سونبولی، نرگیزی، سوسنی گؤزلر.
زلفلری قاپ ـ قارا، اوزو آی پارا،
ناز ـ غمزه‌سیندن اوره‌كلر یارا،
قدرتدن چكیلیب قاشلارا قارا،
نئیله‌ییر ـ نئیله‌ییر سورمه‌نی گؤزلر.
باخیشی، گولوشو، حیله‌سی، فندی،
قاتیب ـ قاتیشدیریب پوسته‌نی ـ قندی،
بیلمیرم ایلك ازل كیمدن اؤیرندی،
چمخمی، عشوه‌نی، غمزه‌نی گؤزلر.
سوردوم، شرمدندیر، بویا نخوتدن،
باشینی قووزاییب باخماز ابدا.
دئدیلر، اؤزو ایله دگیل، خلقتدن
شیوادان آلیب بو شیوه‌نی گؤزلر.
عشقی، اوره‌گیمده تالان قوپاردی،
صبر و قراریمی چاپدی ـ آپاردی،
وورغون اولسایدی نه‌یه یازاردی
سهند بو قوشمانی، نغمه‌نی، گؤزلر.
1340
Azirbaijan 
